Bedugul Nguntul
Anginé nyirsir nyliksik bantang-bantang padiné. Ngégolang muncuk lalangé ané kajepit padang gajah. Yéh jlinjingané membah dabdab adéng-adéng nuunin tembukuné ané kasaputin bagas dawa-dawa.
Cemplung… munyin yéh ulungin batu krikil. Ulung ulian ngrépé pajalané Ogan nyujuh bibih téras bedugulé. Kelik-kelik matané nglilik ngiwasin isin cariké. Ida Batara Surya sayan séndéh kauh, langit badauh suba sayan nguning. Lelawah nglépatang kampid kanti I Muring patilangkeb ngengkebang awak.
“Préééngg…. préénnnggg”
Suaran bél montor trek ngesyabang I Ogan ané bengong. Rasa macepol jantungné kanti macebur bin ka jlinjingané ulian makesyab bayuné.
“Aduhh, bedaagg, montor bangkaan wé, kanti pegat asané jantungé.”
I Ogan usap-usap bin menék ka sisin jlinjingané. Diastun ja sesai ia ningeh bél gedé cara kéto, kéwala tetep dogén ia makesyab sabilang ada bél kéto mamunyi. Yén pidan sabilang sanja ia sesai nutur-nutur ajaka timpalné. Masatua unduké uling semengan kanti sanja nglindeng ngalih amah-amahan. Macanda saling tumpukin, gelutin, ajaka timpal-timpal lan nyama-nyamané. Ngangsan peteng, ngangsan nau, saling sautin magending. “Ngkung… kéék… ngkung… kokk… kung… kékk…. kong…”
Ahh, liu nauné pidan. Demen atiné kumpul ngajak nyama ngajak timpal. Sing cara jani, tongos masliahan, malali-lali suba ngangsan medikang ulian cariké suba ngangsan medikang. Cariké suba dadi natah. Jlinjingan suba makejang maurug, mapésé beton lan aspal. Yéh suba matambeng, makutang ka tukad linggah. Ulian cariké suba mabeton, makejang timpal-timpalné Ogan makisid ngungsi ka joh désa. Ada masi anaké suba ngalain ulian nindihin tongos sing makisidan. Suba kanti layah basang tetep sing makisid. Kanti berag arig, gelem, trus mati di patongosan kaurug beton jalan aspal.
Nguntul padidi ngenehang unduké ané suba liwat. Makejang bakat kenehang, makejang bakat isengang ané suba liwat-liwat. Ané masisa tuah akupakan tanah palinggih bedugulé. Palinggih ané maraab nguntul kajepit témbok umah subsidi. Tongos Ogan bengong sabilang sanja nganggur.
“Nu dogén masi demen ngantiang dini.”
Sagét ada anak mamunyi di sampingné Ogan. Ogan nolih anaké ngomong ento. Aisss, makecog makita malaib Ogan mara nepuk anaké ngomong di sampingné.
“Mai, Gan. Da malaib, aké lakar sing ngamah cai, aké Uwoh. Aké mai ulian iseng masi ajak tongosé ené. Sesai aké ngliwat mai, sesai masi nepuk cai dini. Nyep aké mai kerana suba awang lakar cai malaib. Ake dot nutur, mai!”
Mara ningeh kéto, Ogan buung malaib. Kéwala nu masi ragu tekén munyiné to.
“Seken cai lakar sing ngamah aké?” Ogan matakon masekenan.
“Seken, aké lakar sing ngamah cai.”
“Aké mautang budi ngajak cai, Gan. Aké inget dugasné pidan cai nylametang aké. Yén sing ulian munyin cainé, bisa suba lilig bulduser. Ento ngranyang aké lakar sing ngamah cai. Aké mautang urip jak cai,” kéto Uwoh ngomong.
Mara kéto pasautné Uwoh, mara nyak lega atiné Ogan, kéwala nu tetep waspada. Ogan ngrépé maakin.
“Ba makelo cai dini, adi sing tawang aké cai dini?” matakon Ogan.
“Ba tuni, sing tawang cai aké mai. Cai tungkul bengong. Apa kakenehang?” Uwoh matakon.
Ogan ngusapin kolonganné. Patakoné Uwoh buin ngeberang kenehné Ogan ka tongosé ené dugas maluan.
“Cang ngenehang unduké imaluan. Unduk tongosé ené ipidan, unduk timpalé, unduk cariké dugas nu lumlum gadang,” kéto pasautné Ogan.
Uwoh milu nguntul nyekolang tendasné di padang jlinjingané. Inget masi ipidan dugas di tongosé dini.
“Patuh cara aké, bakat kenehang dogén tongosé ené. Aluh ngalih amah-amahan. Wereng liu, bikul liu, ada masi anggo amik-amikan. Jani makejang puyung. Iwasin awak akéne kanti nyenikang,” Uwoh ngrengkeng.
“Sesukat cariké mabeton makejang, paglantes nyaman icangé. Ané dadi bakat kenehang, adin icangé ané malaib patiluplup dugas ada buldoser, jani dija kadén ia nongos. Sawai-wai bakat alihin, kondén masi tepuk,” Uwoh nugtugang nuturang unduk déwékné.
Ogan ajaka Uwoh tuah ngidayang maangsehan angkihan. Tangkahné sesek ngenehang unduké ané suba liwat. Di matané tuah marawat-rawat liu sarwa buron nglincak di tongosé ené. Tembukuné dadi tongos macanda macebur-ceburan. Katak, Dongkang, Godogan, muah I Nyalian masilem-sileman ditu. Didih-didih tembukuné satmaka nyurat kedék sahananing buron ané lega. Bapa Panyarikan itep mabanten di bedugulé. Dupané sumirik kanti ngakebin langit. Ejotan muah sisan lungsuran dadi amah-amahan jangkriké.
Sabilang peteng ramé di betén bedugulé magending-gending. Jangkrik lan I Balang ngiasin petengé ané pakenyit-nyit sunarin bintang lan bulan.
Jani, gerungan montoré sabilang menit ngluwer ngalahang munyin jangkrik kalungé ane mamunyi jangih langah-langah. Yén pidan menék peteng anginé mabo bunga padiné misi enceh walang sangit lan sumi tuh. Jani maganti dadi mabo andus knalpot, aduhhh, nginguhin.
Ogan ngipekin Uwoh, “Who, cai lakar kija jani? Lakar milu dini?” matakon Ogan.
“Aké lakar nuut yéh jlinjingané né malu, ngelodang malu lakar jalanin madak maan amah-amahan. Sambilang ngalih adin icangé. Cai lakar bedugulé ené tongosin? Nah, dini ba cai, Gan.”
Suud ngomong kéto, Uwoh nyemplungang awak ka jlinjingané. Ngégol meneng kelod nuut yéh jlinjingané. Ogan enu ngesil di bedugulé. Katolih palinggih bedugulé suba kaput buk. Canang tuh uling pidan kadén. Sing inget pidan anaké kemu maturan canang. Bedugulé apit umah kéwala kapah anaké ngenjuhang canang kemu. Mirip sing karungu ada palinggih ditu.
Ogan nyongkok di betén batis palinggih bedugulé ngidemang mata. Nyedot bedik-bedik angin cariké madandan alep sambilanga ngantiang peteng. Nyén nawang ngangsan peteng, sagét ada timpalné buin milu matuturan cara ipidan. 7
Subak Bungkulan, 2023
Olih Putu Dana Bukian
1
Komentar